Reek: voor kerk en koning!

Tot 1942 was Reek een zelfstandige gemeente en dat zijn ze daar niet vergeten. Dat bleek bijvoorbeeld tijdens de aanloop naar de gemeentelijke herindeling van 1994. Maar het oude gemeentewapen prijkt ook nu nog op de voorgevel van het dorpshuis, dat  – hoe kan het ook anders! – het “Wapen van Reek” is gedoopt. Het Reekse wapen is dan ook bijzonder en dus een verhaal waard!

Rond de jaarwisseling 1813/14 is de situatie in Nederland chaotisch. Sinds 1811 maakte het deel uit van Napoleons keizerrijk, maar na diens rampzalig verlopen veldtocht in Rusland brokkelde de Franse macht snel af. Op 30 november 1813 landt prins Willem Frederik in Scheveningen en één dag later wordt hij in Amsterdam uitgeroepen tot Soeverein Vorst der Verenigde Nederlanden. De Franse troepen trekken zich terug, vrijwel zonder dat het tot bloedvergieten komt. Maar de Brabantse vestingsteden geven ze niet zomaar op.

Breda valt spoedig in Nederlandse handen, maar in ’s-Hertogenbosch houden de Fransen wekenlang stand. Pas op 26 januari blazen zij de aftocht dankzij Pruisische troepen, die actieve hulp krijgen van inwoners van de stad en van Vught. Grave is een heel ander verhaal: de Fransen hebben er een sterk garnizoen en vanuit de stad gaan zij op plundertocht in de wijde omgeving, die al goeddeels bevrijd is. Als buurdorp van Grave heeft Reek daar last van, dus laten zich ook hier tientallen mannen inlijven  in de landstorm. Dat is een regionale burgerwacht die het gemis van een Nederlands leger ter plekke enigszins moet opvangen.

Op 15 januari 1814 slaan Franse wachtposten op de wallen van Grave alarm. Zij horen tromgeroffel van de kant van Reek en zien dat daar de Nederlandse vlag (met de drie banen oranje, wit en blauw) wordt gehesen. Dat lijkt te wijzen op de aanwezigheid van een grote troepenmacht, die er natuurlijk niet is. Later blijkt dat Reek als eerste gemeente op de linkeroever van de Maas de Nederlandse vlag hees. Dat feit brengt burgemeester Van Erp later ertoe, aan de Hoge Raad van Adel als gemeentewapen van Reek voor te stellen: een driekleurig schild met in de middelste baan drie letters R. Deze staan voor “Reek Religioni Regi”: Reek is trouw aan kerk en koning. Jawel, in die volgorde, zoals ook later wordt gesproken van “God, Koningin en Vaderland”.

Op het definitieve vertrek van de Fransen hebben Grave en Reek nog enige tijd moeten wachten. In mei 1814 kwam de vestingstad weer in Nederlandse handen.

Dit verhaal verscheen eerder in Brabants Dagblad

Geschreven door: 
Henk Buijks

Vind je dit interessant? Lees dan ook: 
- Toen een auto nog niet gewoon was
- De Hertogswetering