woensdag 17 juli 2013

Boekentip: Wonen in Dammen en Mijnen

...Thuiswerkende schoenmakers in de zogenoemde Goudmijn (foto GAW)...
Waalwijk was vroeger bekend om haar schoen- en lederindustrie. Schoenmakers en looiersknechten werden er vanaf de tweede helft van de 19e eeuw met hun dikwijls grote gezinnen in kleine huisjes ondergebracht. Deze 'werkmanswoningen' stonden in de achtertuinen van de grote huizen aan de straat. Ze werden ontsloten door smalle paden die tussen de panden aan straat door liepen. Die paden werden 'dam' genoemd, soms kregen ze de naam 'mijn'.

Er zijn ruim 600 van deze werkmanswoningen geweest. En dat terwijl de hele gemeente Waalwijk in het jaar 1900 (toen nog zonder Baardwijk en Besoijen) zo'n 1.000 woningen telde.

Ad J. van Liempt, oud-Waalwijker en stedenbouwkundige, heeft onderzoek gedaan naar deze woonvorm en er een kloek boek over geschreven: Wonen in Dammen en Mijnen. Komen, bewoning en het weer verdwijnen van de 19e-eeuwse werkmanswoningen in Waalwijk. Daarin komen alle arbeidershuisjes aan bod, compleet met hun locaties, namen van bouwers en eigenaren, bouwjaar en tijdstip van verdwijnen. Per groepje huisjes worden bijzonderheden ervan, gevonden in openbare en particuliere archieven, beschreven.

Het boek is verlucht met meer dan 800 situatietekeningen, plattegronden en foto's. De gegevens van alle huisjes samen geven een beeld van hun ontwikkeling in relatie tot de economische activiteit en verandering van woonomstandigheden in de tijd. Na de komst van de Woningwet van 1901 was het niet meer mogelijk dit soort slechte en achteraf gelegen woningen te bouwen. Van de ruim 600 die er ooit waren, resten er nu nog slechts een tiental.

Dit boek vertelt over het wel en wee van deze nagenoeg verdwenen woonvorm en hoe er werd gewoond en gewerkt. Beslist niet alleen interessant voor liefhebbers van de Waalwijkse geschiedenis, maar ook voor onderzoekers van huizengeschiedenis, sociale en economische ontwikkelingen en woningbouw. Ad heeft voor de archiefmedewerkers van het BHIC een lezing gegeven over zijn onderzoek. Inmiddels is hij aan vervolgonderzoek bezig, naar de werkmanswoningen in Besoijen en Baardwijk.

Vind je dit interessant? Lees dan ook:
- Noodwoningen
- Streetwise op de Wildse Dijk

Geen opmerkingen: