Water tot aan het hoogaltaar...

...detail uit tekening "Bedroefde Watervloed"...

Het mag dan een aantekening in de marge zijn, de inhoud is dat zeker niet. Pastoor Wilhelmus Penninx van Nuland schrijft in de kantlijn van het doopboek van eind 1740 dat Nuland 'sinds mensenheugenis' nog nooit zo'n hoog water heeft gehad. Tot een halve voet boven de bovenste trap van het hoogaltaar.

Het hoge water trof Nuland om één uur vrijdagnacht, twee dagen voor Kerst. Een ingrijpende gebeurtenis die dan ook in verschillende facetten is terug te vinden in het archief. Collega Annemarie sloeg de boeken en kaarten er nog eens op na en vond diverse sporen terug. 

...aantekening van de pastoor in het doopboek... 

Behalve de aantekening van de pastoor trof ze in de dorpsrekening van dat jaar een post met uitgaven voor het metselen van een nieuwe kerkmuur die door ’t hoog water was omgestort.   

...dorpsrekening Nuland 1740...

Niet alleen in Nuland had men last van het hoge water, ook in Den Bosch. Dit blijkt uit een brief  van 31 december 1740 van  S.J. van den Velde alias Honselaar aan zijn neef, waarin hij uitgebreid de gevolgen van het hoog water voor de stad en de evacuatie van bewoners beschrijft. Met 'droevig hart' vertelt hij de stad bijna acht dagen door het 'extra hooge water' is getroffen, dat alle straten waren overstroomd en het water tijdens kerstnacht door de 'groote kerck' (Sint Jan) heeft gelopen. 

Er moesten mensen op andere plekken in veiligheid worden gebracht, onder meer op de zolders boven de Hoofdwagt en op kamers van het stadhuis. Er werd een 'extra ordinaire' collecte gehouden voor de slachtoffers van de watersnood en die bracht 10.000 gulden op 'en nog is er te kort gekomen'. Lezen we verder: "Geen wagte konde afgelost worden, de paarde van 5 esquadrons dragonders en alle andere hebben op de stads walle moete 3 a 4 nagte onder den blooten hemel blijve." En let wel: we hebben het over begin januari...

Ook op verschillende kaarten is het overstromingsgebied in 1740 vastgelegd: hier zien we een detail van een dergelijke kaart.                      

Vind je dit interessant? Lees dan ook: 

- Het water komt

- Devote koeien bij hoogwater