maandag 19 augustus 2013

'Cold case' archiefkraak Berghem

Regiohistoricus op pad


...het laatste tastbare bewijsmateriaal: een foto van de ontvreemde kluis...
In politiethrillers is regelmatig  sprake van ‘cold cases’, oude zaken die onoplosbaar leken, maar jaren nadien weer uit de mottenballen worden gehaald. De rechercheur is vaak een oude rot in het vak die indertijd betrokken was bij het onderzoek en niet met pensioen wil gaan zonder een ultieme poging gewaagd te hebben. Soms wordt de dader dan alsnog ingerekend. Het verhaal dat nu volgt, heeft daar iets van weg. Niet alleen wat de zaak betreft, want de rechercheur zit in een soortgelijke positie…..

In oktober 1988 bezocht de streekarchivaris van Maasland, Henk Buijks, de pastorie van Berghem. Hij wilde het parochiearchief raadplegen voor een onderzoek naar de bouwgeschiedenis van de kerken van Berghem. In 1848 zouden de Berghemnaren de stenen voor de bouw van hun nieuwe kerk zelf hebben gestookt, en daarover was wellicht iets te vinden in de financiële stukken van die tijd.

Pastoor Van Genuchten wees Buijks de weg naar het kleine kluisje dat in de voorkamer van de pastorie op de grond stond. Daarin waren oude archiefregisters opgeborgen. De losse stukken lagen in een ander vertrek. De archivaris vond wat hij zocht in een 19e-eeuws kasboek en vroeg de pastoor of hij misschien genegen was het archief op enige termijn onder te brengen in het gemeentelijk archiefdepot. Dat was het jaar tevoren opgeknapt, tegelijk met de rest van het gemeentehuis. De pastoor wees het verzoek meteen af, maar stond wel toe dat het kasboek ’n uurtje meeging naar het gemeentehuis voor het maken van kopieën van de passages uit 1848. Buijks maakte toen een foto van het kluisje en wandelde even naar het gemeentehuis.

Enkele weken later, op Allerheiligen (1 november), stopte er een busje bij de pastorie. De pastoor was in de kerk voor de Allerzielendienst en de huishoudster opende de deur voor twee mannen met een bedrijfslogo op hun kleding. Die vertelden dat zij kwamen voor het kluisje in de voorkamer. Het moest nagekeken worden. Enkele minuten later waren zij vertrokken, met het kluisje. Jammer genoeg voor hen zaten er geen kelken en monstransen in…

Enkele dagen later belde de pastoor naar het Streekarchief in Oss. Of er nog kopieën waren gemaakt van de gestolen archivalia. En of de archivaris een zoekactie wilde opstarten. Ondanks diens frisse tegenzin kwam er zo’n actie. In Weekblad De Sleutel verscheen een oproep om dit Berghems erfgoed anoniem af te geven bij het Streekarchief. Tot nu toe is dat niet gebeurd. Maar het kan nog, bij de receptie van het BHIC!

Geen opmerkingen: