woensdag 18 juni 2014

Het mysterie van de kleurencodes ontrafeld...

Geheimzinnige stipjes en streepjes in een Tilburgs trouwboekje
Op 30 april lieten we op deze blog bovenstaand trouwboekje uit Tilburg zien met allerlei vreemde gekleurde streepjes en stipjes. Meerdere trouwboekjes uit de jaren 1915-1917 zouden deze tekeningetjes bevatten en we vroegen jullie om thuis Tilburgse trouwboekjes op te duiken, zodat wij het mysterie van de kleurencodes konden ontrafelen...

Creatieve kinderen?
Op onze vraag kregen we veel reacties van gevonden trouwboekjes van grootouders, waarin de streepjes en stipjes ook werden aangetroffen. Alle boekjes kwamen uit Tilburg aan het begin van de twintigste eeuw. Sommigen van jullie dachten aan kliederende kinderen. Zo meenden Mia van der Lee en Mieke Rijnhart dat kleine kinderen de boekjes als tekenboekje hadden gebruikt en zich dus lekker hadden uitgeleefd met hun tekenkunsten.

Melkfraude!
Martin de Bruijn kwam echter met een heel ander verhaal. Volgens zijn tante waren de streepjes en stipjes gezet om de distributie van melk bij te houden. Zijn grootmoeder gumde zelfs wel eens enkele streepjes weg om zo meer melk voor zijn moeder en haar tweelingzus te kunnen krijgen. Tante was doodsbang dat de fraude uit zou komen en dat zij gesnapt zou worden bij het halen van de melk. Gelukkig is dit nooit gebeurd en zijn zij dus ook niet in de gevangenis beland...

Dit verhaal werd bevestigd door een reactie van K.Weijters, die aangeeft dat de streepjes en stipjes inderdaad stammen uit de distributietijd tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. De verstrekte bonkaarten werden weliswaar op de stamkaart aangetekend, maar in sommige gevallen werd hier ook het trouwboekje voor gebruikt. Vermoedelijke gebeurde dit vooral aan het begin van de distributieperiode, toen de stamkaart nog niet was ingevoerd. 

Mysterieuze rode 'M'
Links de rode letter 'M' die mogelijk voor 'melk' zou staan...
In sommige boekjes is naast de streepjes en stipjes een rode 'M' met een schuine streep eronder geschreven, zo vertelt Mieke Rijnhart. Ook in ons voorbeeld komt deze letter voor. Deze kan verwijzen naar het woord 'melk' en maakt bovenstaand verhaal over de melkdistributie heel aannemelijk. 
 
Nóg meer vragen...
Jullie reacties hebben ons goed op weg geholpen om het mysterie van de kleurencodes te ontrafelen, maar natuurlijk roepen de nieuwe vondsten ook weer nieuwe vragen op. Zo vraagt Stef Engering zich af of de drie gebruikte kleuren - blauw, paars en rood - staan voor drie verschillende soorten producten voor baby'tjes. Geldt dit in alle gevallen? En kreeg elk baby'tje 31 keer melk of verschilde dit per gezin?
We willen jullie hartelijk danken voor alle reacties en mochten jullie nog meer trouwboekjes tegenkomen met deze wonderlijke kleurencodes of andere verhalen over de achtergronden hiervan, dan zijn deze natuurlijk altijd van harte welkom!

Vind je dit interessant? Lees dan ook:

4 opmerkingen:

Godwin zei

Eerste of tweede wereldoorlog?
Je schrijft tweede, maar op basis van de geboortes denk ik dat je 2e bedoelt.

BHIC zei

Je hebt helemaal gelijk Godwin; dat moet ongetwijfeld WOI zijn. Stom, goed dat jij ons er op wijst!

Godwin zei

Nu maak ik dezelde fout. Ik denk dat je de 1e bedoelt....

BHIC zei

Haha, nou goed: mocht er nog twijfel over bestaan, het gaat om de EERSTE wereldoorlog :-)