woensdag 20 april 2011

Geboren als jongen, overleden als meisje

De geboorteakte van Antoon...
Geboren als Antoon en drie maanden later overleden als Antonia. Wat zou er precies zijn gebeurd in Mill in 1849?

In 1849 deed zich te Mil (toenmalige schrijfwijze voor Mill en Sint Hubert) iets ongewoons voor. Was de 43-jarige vader Ermert Haps erg aangedaan toen hij de aangifte ging doen? Was de ambtenaar van de burgerlijke stand misschien even onoplettend? Vader Ermert verklaarde (zoals dat bij vele hardwerkende mensen het geval was) niet te kunnen schrijven.

Daarentegen ondertekenden wel mede de plaatselijke 42-jarige secretaris en 25-jarige klerk, nadat de dienstdoende ambtenaar de tekst van de geboorteakte had voorgelezen. Daarmee mocht duidelijk zijn dat de vader wel degelijk aangifte deed van een uit zijn echtgenote Hendrina Dennissen op 7 mei 1849 geboren kind van het mannelijk geslacht. De jongen kreeg de naam Antoon.

...en de overlijdensakte van Antonia
Drie maanden later, op 10 augustus 1849, meldde vader Ermert Haps zich opnieuw bij dezelfde ambtenaar van de burgerlijke stand te Mil. Hij was daarbij vergezeld van een familielid (de oom van de aan te geven overledene). Vader Ermert verklaarde, dat op ‘gisteren des avonds ten zeven ure’ zijn dochter Antonia Haps was overleden ‘in den ouderdom van drie maanden’. Antoon bleek klaarblijkelijk een meisje te zijn, want op 7 mei was er ook echt geen tweeling uit het echtpaar geboren.

En hierin schuilt het zeer opmerkelijke. Als op 9 augustus het drie maanden oude kind van Ermert Haps als dochter Antonia sterft, kan het niet op 7 mei geboren zijn als zoon Antoon. Misschien dat het doopboek van Mill en Sint Agatha (van na 1 januari 1811 en dus niet berustend bij het Brabants Historisch Informatie Centrum) de waarheid over het werkelijke geslacht aan het licht kan brengen. Anders verdwijnt dit geheim met Antoon of Antonia voor eeuwig in het graf.

4 opmerkingen:

Richard Keijzer zei

De kans is groot, dat de vader de geboorte helemaal niet heeft meegemaakt. Dat waren vrouwenzaken en hij diende buiten de deur van de kraamkamer te blijven. Het was de vroedvrouw die de baby bekeek en het geslacht gepaalde. Stel nu, dat het meisje een hoeveelheid hormonen van haar moeder had gekregen, waardoor de labia sterk waren opgezwollen. De vroedvrouw zag dan 'testes' en riep dat het een jongetje was. DNA-technieken waren er nog niet. De blije vader repte zich dus naar het gemeentehuis om blij aangifte te doen van een zoon. Drie maanden later was wel duidelijk dat het om een meisje ging, en dus werd daarvan aangifte gedaan.
Het kind kan natuurlijk ook een hermafrodiet zijn geweest, waardoor bepaling van het geslacht zeer bemoeilijkt werd na de geboorte.
Ik besef, dat dit een klinische verklaring is, die niet echt recht doet aan het mysterie dat in de blogpost is beschreven.

BHIC zei

@Richard: Mooie reactie! En eigenlijk wordt het 'mysterie' alleen maar uitgebreid... en dat begon al met de vader die er zelf niet bij was. ;-)

Loket voor lief en Leed zei

In Groningen vonden we ook ettelijke van dit soort gevallen. Vaak kwam er dan een verzoekschrift bij de rechtbank aan te pas, om het geslacht administratief te veranderen. Dat verzoekschrift werd dan overgenomen in de akten van de burgelijke stand, maar dat is hier duidelijk niet het geval geweest.

BHIC zei

@Loket voor lief en leed: Precies, dat is het vreemde ook hier. Binnenkort zullen we eens zo'n akte met een verzoekschrift plaatsen, zoals jij zegt. Dank voor je reactie!