woensdag 20 juli 2011

Over 'n ketterse arts en 'n teergevoelige beul


Jan Wier, geboren in Grave, staat bekend als eerste serieuze tegenstander van de heksenvervolging. Hij geloofde niet in het idee dat oude vrouwen een verbond sloten met de duivel en daaraan een tovermacht ontleenden. Heksenprocessen vond hij onrechtmatig, ook omdat verdachten gefolterd werden of onderworpen aan de waterproef.


Over deze intrigerende man heeft Vera Hoorens (Wevelgem, 1963), hoogleraar sociale psychologie aan de Katholieke Universiteit Leuven, een boeiende biografie geschreven. Ruim 600 pagina's die lezen als een roman. Zo komen we niet alleen veel meer te weten over Wier, ook krijgen we een kijkje in het wel en wee van Grave in de 16de eeuw. Lees maar eens mee met deze mooie anekdote:

"De Nijmeegse beul, een teergevoelige man, kreeg in september 1562 het verzoek om in Grave drie misdadigers te doden. Hij aanvaardde, in de veronderstelling dat hij de mannen moest ophangen, maar bij aankomst ontdekte hij dat het onthoofdingen betrof. Meteen zonk de moed hem in de schoenen. De beul meldde zich ziek en zond een boodschap naar zijn vrouw met de vraag zijn collega uit Arnhem te sturen."

"Zijn echtgenote, een zekere Mechteldis, vond zijn afzegging een zakelijke miskleun. Ze knipte d’r haar kort, trok een mannenplunje aan, liet het executiezwaard aangepast slijpen omdat ze linkshandig was en vertrok naar Grave. De veroordeelden stonden al op het schavot toen de vrouw en de broer van de baljuw opmerkten dat de plaatsvervanger er verdacht feminien uitzag."

"De terechtstelling werd afgelast en de beulse moest vluchten voor de volkswoede. De baljuw zelf, die haar stunt smaakte, hielp haar ontsnappen. Toen haar echtgenoot later stief, hertrouwde Mechtildis met de Arnhemse collega die ook beroepsmatig de officiƫle opvolger werd van haar eerste man."

O ja, we weten dit allemaal omdat Jan Wier het voorval opnam in zijn boek Over duivelse begoochelingen. Geinteresseerd in het boek van mevrouw Hoorens? Bij het BHIC in Grave staat het in de boekenkast!

Geen opmerkingen: