Criminele vrouwen maken archief onveilig

...een fragment van de kaft van het boek van Joh. J.J. van Dongen...

Vrouwen rukken op in de criminaliteit. Volgens een onderzoek van de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam komen jaarlijks 30.000 vrouwen en meisjes vanaf twaalf jaar in aanraking met de politie - tegen 160.000 mannen - voor onder meer diefstal, brandstichting of handelen in drugs. Het aantal vrouwen dat werd opgepakt voor het plegen van geweld verdubbelde in de laatste zestien jaar.  

Wie regelmatig in archiefdozen neust, merkt dat criminele vrouwen ook het archief onveilig maken. In het boek "Een land met goede justitie" van Joh. J.J. van Dongen ontmoeten we bijvoorbeeld Anne Griet Pregent. Haar verhaal begint op 29 oktober 1766 als Anne Griet net negentien jaar is. Die dag wordt zij opgesloten in de gevangenis van Grave.

Waar ging het mis? Nou, Anne Griet maakt geen beste start. Haar moeder is jong overleden en haar vader Mighiel Pregent is een beruchte dief. Als zeventienjarige woont Anne Griet bij een mandenmaker in Amsterdam. Op een dag wordt zij door Coos Mantels, zoon van "Jan de Scharenslieper", meegenomen naar zijn huis. Daar treft Anne Griet een groep mensen, later aangeduid als roversbende. Deze groep blijkt een grote buit in bezit te hebben, afkomstig uit het huis van rechter Pauli te Gogh. Anne Griet helpt bij verkoop van een deel van de buit en wordt hiervoor geldelijk beloond.

Met de groep reist ze mee naar Haarlem en Leiden. Onderweg worden gestolen goederen verstopt of te gelde gemaakt. Met één van de mannen, Hendrik van Gog, gaat zij verder naar Rotterdam en uiteindelijk met de trekschuit naar Den Bosch. Hier wordt de verkoop van de gestolen goederen voort gezet. Tijdens een reis naar Nijmegen wijst Anne Griet op verschillende boerenhuizen waar goud, zilver en kleding te halen zou zijn. Later verkoopt Anne Griet zelf ook weer gestolen waar waaronder een zilveren beugeltas, oorbellen en ringen.

Hoe en waarom Anne Griet Pregent wordt opgepakt, komen we niet te weten. Zij wordt voor het eerst verhoord op 1 september 1766 op beschuldiging van onder andere Hendrik van Gog. Anne Griet probeert de boel te redden en zegt dat ze niet lang met de groep heeft opgetrokken. Ze zou spelden, naalden en veters hebben gevent in het Land van Cuijk. Later spreekt zij zichzelf weer tegen. De Hoge Vierschaat oordeelt dat - zo zij zich niet zelf heeft schuldig gemaakt aan diefstal - wel een dievenbende op allerlei wijze behulpzaam is geweest. Bovendien heeft zij van de gestolen goederen geleefd en geprofiteerd. Zij wordt veroordeeld tot geseling met twaalf roeden, iedere roede twaalf slagen. Dit zijn 144 slagen, de zwaarste geseling die in de signaten voortkomt. En dan valt Anne Griet nog best mee...

Meer criminele vrouwen? Lees dan ook:
- De Zwarte Heks pleegt dubbele moord
- De misdaad van Petronella
- Het spannende leven van de Brabantse Mata Hari