Goede mannen, steekt uw sweert in uw schede

...Schepenprotocollen zijn nu ook online in te zien...

Een bruiloft, een zwaard en iemand die gewond raakt, zonder dat duidelijk is wie de dader is. Deze ingrediënten zorgen samen voor een interessant verhaal waarbij de centrale vraag is: wie verwondde Anthonis Udonis Huijberts uit Haren? Sinds kort staan ruim 155.000 scans van schepenprotocollen van Berlicum, Esch, Helvoirt, Schijndel, Sint-Michielsgestel, Vught en Cromvoirt online bij het BHIC. Hiermee is deze historische bron (van de vrijwillige rechtspraak) voor het hele lokale werkgebied van het BHIC nu voor iedereen beschikbaar. 

Goed, terug naar de bruiloft (staetdag) van Claes van Vaerle in 1559 in Den Dungen. Uit een herberg komt Anthonis Udinis Huijberts van Haren met "ontbloot rijzwaard" in zijn hand. Hij zegt: "De eerste die ons gemoet of aankomt, zal aanhouden." Maar al snel zegt hij dat het een grapje is en gaat op pad naar Berlicum. Dan treft hij bij de kapel van Den Dungen Roelof van Dueren, iemand met wie hij wel eens woorden heeft gehad. Roelof vraagt of hij het zwaard van Anthonis mag lenen maar daar voelt Anthonis niets voor. "Terstond verschenen twee onbekende mannen met ontblote zwaarden" en Anthonis raakt gewond aan hoofd en arm. Maar wie verwondde onze Anthonis? Hijzelf weet het niet. En Roelof had juist vóór het hele voorval gezegd: "Goede mannen, wat gaat gij des nachts met uw blote zweerden treden, steekt uw sweert in u schede." 

Getuigen genoeg, zo blijkt uit het schepenprotocol. Jan, zoon wijlen Herman Janssen (22 jaar), Andries Henricks (28 jaar) em Jacop, zoon van Willem Aerts (26 jaar) verschijnen voor de schepenen en bezorgen Lauwrens Michiels een alibi. Ze verklaren dat toen Anthonis van Haren gewond is geraakt Lauwrens Michiels daar niet bij aanwezig was. Ook is hij niet "handtastelijk geweest" met deze Anthonis. Lauwrens kwam toevallig aanlopen, net op het moment dat Anthonis werd verwond. Lauwrens had trouwens ook helemaal geen zwaard of lankmes bij zich. Althans, niet die dag...

Was het dan Dirck, zoon van Peter Jan Schuermans, die Anthonis heeft gestoken? Welnee, zeggen weer vier andere getuigen (in de leeftijd tussen de 25 en 38 jaar oud). Dirck was op dezelfde bruiloft van Claes van Vaerle, in het huis van Henrick Simons, maar ging daarna - samen met een aantal anderen - naar het huis van Elisabeth, weduwe van Herman Janssen. Daar bleef hij tot 4 uur in de morgen. Ook die dag ervoor heeft hij geen ruzie gemaakt of een mes getrokken. Wel zou hij die dag van Den Dungen naar Empel gaan maar ze hebben niet gezien dat hij verder dan Empel is gekomen.

Interessant kwestie! Terecht gekomen in het Schepenprotocol Sint-Michielsgestel als alibiverklaring. Wil je meer weten? Kijk dan op www.bhic.nl

Marilou Nillesen

Vind je dit interessant? Lees dan ook:
- Andries Vierlingh
- Laatste strohalm