vrijdag 4 maart 2016

Vals geld op de kermis in Oploo

Een tweemarkstuk uit 1877 met de afbeelding van de Duitse keizer

Josephina Erkes (29) heeft in de rechtszaal een baby van een paar maanden oud op de arm. Het kind is in de gevangenis, tijdens voorarrest, geboren. Het is haar zwaar te moede, op de vragen van de rechter geeft ze geen antwoord. Het maakt niet uit, de rechter is er snel van overtuigd dat zij het was die op 6 en 7 oktober 1895 de valse munten op de kermis in Oploo heeft uitgegeven.

De bewijzen zijn overduidelijk, de verklaringen van de getuigen glashelder. Resterende valse munten zijn door de gewaarschuwde brigadier Baarts aangetroffen in de portemonnee van haar man, Adriaan Verstegen (29). Duits geld: stukken van 1 en 2 mark uit 1877 met de beeltenis van de Duitse keizer. De vrouw voldoet aan de beschrijving van de kermislui: klein, donker haar en blauwe ogen, ronde kin, ovaal gezicht en geheel in het zwart gekleed.

Verstegen heeft de munten zelf gemaakt. Hij is goed met zijn handen. De in Wanroij geboren zoon van een klompenmaker beoefent officieel hetzelfde beroep als zijn vader. Hij woont in Duitsland, in Kempen, vlak over de grens bij Venlo. Zijn vrouw Josephina is een Duitse; zij is geboren in Sankt Hubert, een vlek in de buurt van Kempen.
Verstegen bekent op 21 april 1896 tegenover zijn rechters dat hij de valse munten heeft gemaakt. Waarom? Zijn gezin was in diepe ellende geraakt, zegt hij. Langer dan een jaar was híj, de kostwinner, aan het ziekbed gekluisterd geweest. Hij had zijn huisraad al verkocht om eten te kunnen kopen. Ten einde raad was hij bezweken voor de verleiding en had wat munten gemaakt.

Burgemeester Plum van Kempen, ook aanwezig op de zitting in  Den Bosch, had hoogstpersoonlijk het huisje van de twee onderzocht. In het klompenblok, waarop Verstegen zijn klompen hakte, had hij een verborgen luikje ontdekt. Daarachter had het bewijsmateriaal gelegen: gipsvormen voor het gieten van munten. Plum was niet verbaasd geweest. Verstegen was eerder op valsemunterij betrapt en had al een jaar in een Duitse cel doorgebracht.

De rechters tonen weinig compassie. De valsmunterij zelf wordt zwaar bestraft: Verstegen moet vier jaar de cel in. Het opzettelijk uitgeven van vals geld wordt minder zwaar aangerekend, zijn vrouw krijgt een jaar gevangenisstraf.

Beiden gedragen zich goed in de gevangenis. De man heeft het er moeilijk. De gevangenisdirecteur noteert dat Verstegen lijdt aan 'een zeer gedeprimeerde toestand van het zenuwstelsel.' Twee verzoeken om eerder vrijgelaten te worden, worden door de minister van justitie echter afgewezen. De valsemunter zit de volle straf uit.

Dit verhaal is geschreven door journalist/schrijver Geurt Franzen (www.geurtfranzen.com) en verscheen eerder in dagblad De Gelderlander (www.dg.nl/maasland).
Vind je dit interessant? Lees dan ook:
Een zeeman met Sambeeks kerkzilver
- Boze cafébezoeker steekt drie broers neer

De beste verhalen via e-mail ontvangen?

2 opmerkingen:

Unknown zei

Zomaar een foto? Of daadwerkelijk een van de munten, die bij de verdachte gevonden zijn? Zo ja, dan is dit duidelijk niet de Duitse keizer. In de eerste 7 decennia van de 19de eeuw regeerden achtereenvolgens als koningen van Pruisen Frederik Willem III, de schoonbroer van van "onze" koning Willem I en zijn zonen Frederik Willem IV en Willem I. De laatste werd in 1871 in de Spiegelzaal van Versailles uitgeroepen tot keizer Willem I van het Duitse Rijk en bleef dit tot 1888. 1888 was een gedenkwaardig jaar voor het Duitse Rijk en is bij onze oosterburen vooral als het 3 Keizers-jaar bekend. Binnen het tijdbestek van 1 jaar stierven 2 keizers en regeerden er 3: de oude keizer Willem I, zijn zoon Frederik (gehuwd met de oudste dochter van koningin Victoria) en diens zoon Willem II.

De munt is uit 1877, toen Willem I keizer van het Duitse Rijk was en duidelijk niet op de munt is afgebeeld. Volgens de tekst op de munt zien we een van de groothertogen van Mecklenburg-Strelitz. Keizer Willem I was wel de zoon van de koningin der harten, de jong gestorven Louise van Mecklenburg-Strelitz en schoonbroer en neef van prins Frederik en prinses Marianne, zoon en dochter van koning Willem I.

"Onze" prins Hendrik stamt daarentegen uit het groothertogelijk huis Mecklenburg-Schwerin.

BHIC zei

Kijk, dus zó zit de vork in de steel. Hartelijk dank voor deze terechte opmerkingen; ze staan genoteerd!