maandag 4 maart 2013

Ambities van een Graafse uitgever

...een kijkje in een zeldzaam boek...
Het BHIC in Grave zit nu vijf jaar aan de Arnoud van Gelderweg 73 in Grave. In het kader van het lustrum verzorgt Leny van Lieshout drie maanden iedere maandag een blog over bijzondere archiefstukken. Vandaag deel vier.

In de tweede helft van 1795 nam Adriaan van Dieren, pas 22 jaar oud, de uitgeverij en drukkerij van Jan Alexander Krieger te Grave over, compleet met diens kersverse Graafsche Courant. 

Krieger begon een politieke carrière, Van Dieren begon een familiebedrijf waaraan pas zeer recent, in 2012, een einde is gekomen. (De Graafsche Courant stopte in 1798, begon opnieuw in 1852 en bestaat nog steeds). Wanneer in 1810 van bovenaf wordt geïnformeerd hoe het zit met die Van Dieren antwoordt het Graafse stadsbestuur  geruststellend (in vertaling, de voertaal was toen Frans): “De enige boekhandelaar/drukker hier drukt enkel voor de autoriteiten, lagere scholen en de handel en verkoopt alleen maar schoolboekjes”

Van Dieren was echter zeer ambitieus van start gegaan. Het BHIC Grave bezit een uitermate zeldzaam boek (het enige andere bekende exemplaar berust in Leiden), getiteld Eerste proeven van het genootschap, ter bevordering van waaren godsdienst, deugd, kunst en wetenschap. Het boek, met als drukkersnaam die van Van Dieren, bestaat uit een aantal kennelijk afzonderlijk gedrukte maar vervolgens gebundelde beschouwingen door allerlei personen. 

Van Dieren trad op als uitgever en centraal adres: prospectussen onder zijn naam worden bewaard tot in de Parijse Bibliothèque Nationale. Adriaan van der Willigen (die ook de prospectus bezat) noemt hem uitdrukkelijk als uitgever in zijn recent door Lia van der Heijden en Jan Sanders uitgegeven levensverhaal. Hoe Van Dieren aanjager werd van dat genootschap en vooral waarom hij ermee stopte om als onbeduidend plaatselijk drukkertje verder te gaan: we weten het (nog) niet. Of we er ooit achter komen, weten we trouwens evenmin.

Meer lezen over Grave en de Graafsche Courant? Lees dan het verhaal over J. G. Le Sage Ten Broek.
Of lees de overige bijdragen van Leny van Lieshout.

Geen opmerkingen: