De molenaar van Oeffelt

Molen De Vooruitgang te Oeffelt na de verbouwing in 1987

Theo van Bergen, één van onze vaste vrijwilligers in Grave, is sinds 1980 ook vrijwillig molenaar op molen 'De Vooruitgang' te Oeffelt. Deze molen doet zijn naam wel eer aan dankzij het vooruitstrevende werk van Theo. Conny van Hees heeft hem geïnterviewd over zijn bijzondere bijdrage aan dit prachtige bouwwerk.

Theo is in 1977 begonnen aan de cursus vrijwillig molenaar in Cuijk. Drie jaar later slaagde hij voor deze cursus en is hij begonnen met zijn vrijwilligerswerk in Oeffelt op elke zaterdag naast zijn werk bij Stork in Boxmeer. Samen met de instructeur is hij naar het College van B&W gegaan om de wederopbouw van de Oeffeltse molen te bespreken.

De Vooruitgang
Al direct vanaf het begin (in 1913) droeg de molen de naam 'De Vooruitgang.' De daadwerkelijke restauratie begon in 1986 en de eerste fase was een jaar later afgerond. De molen werd geheel maalvaardig in 1993 in gebruik genomen, want er was een compleet binnenwerk aangebracht.

De Molenstraat in Oeffelt

In die tijd kwam er nog geen publiek, want er was nog niets binnen, behalve een trap die wel een halve meter doorboog en die zorgde voor twee etages. Er werd sporadisch gemalen, bijvoorbeeld voor veevoer voor het hertenkamp (tweede klas graan) en voor de bakker, die zelf het graan bracht.

In 1993 was de eerste nationale Molendag op molen De Vooruitgang. In het begin kwam er 75 tot 100 man op af, tegenwoordig aanmerkelijk minder. Ieder jaar komen de communicanten uit Oeffelt naar de molen, waar ze kunnen zien hoe er meel gemalen wordt voor het brood. Daarna komen ze bijeen bij het oorlogsmonument om een foto te maken.

Damestoilet

Het toilet

Op een gegeven moment kwamen er ook vrouwelijke vrijwillige molenaars in Oeffelt te werken. Een hele dag zonder toiletbezoek hielden zij uiteraard niet vol en om deze reden moest er een toilet in de molen worden gebouwd. Hiervoor moest flink gelobbyd worden, maar dat lukte aardig en uiteindelijk is er een keurig toilet gekomen, voor dames én voor heren.

Theo bedankt!
De Vooruitgang heeft nog meer veranderingen ondergaan de afgelopen decennia. Zo moest er een boerengemaal komen om de molen elektrisch aan te drijven bij gebrek aan wind. Via internet is er een maalstoel gekocht in Goes en het bordes is gemaakt door verschillende geslaagde molenaarsleerlingen. In 2013 werd dit boerengemaal voor het eerst gebruikt.

Theo met een aantal van zijn molenaarsleerlingen

Er zijn in Oeffelt in ongeveer 30 jaar ruim 40 mensen geheel of gedeeltelijk opgeleid door Theo van Bergen, onder wie twee dames en vijf mensen uit Duitsland (Kalkar).

De naam 'De Vooruitgang' wordt wel eer aangedaan, als je bedenkt wat er allemaal is vernieuwd en veranderd onder de bezielende leiding van Theo van Bergen!

Geschreven door:
Conny van Hees en Lisette Kuijper

Vind je dit leuk? Lees dan ook:
- Negentien jaar en gesneuveld in Oeffelt
- Twintig sterke mannen verplaatsen molen

De beste verhalen via e-mail ontvangen?

Een boerderij met bijzondere kasteeldeuren…

...het verhaal van de boerderij vastgelegd...

Een imposante boerderij, een grote tuin en zelfs een fruitboomgaard! Henk en Wilda van Drunen-Langendijk waren in 1975 direct onder de indruk van de boerderij aan de Achterstraat 6 in Dieden. Maar er was ook een lek dak, muren met optrekkend vocht en veel achterstallig onderhoud. Toch kochten ze deze Gelderse boerderij en restaureerden dit bouwwerk. Bovendien legden zij 250 jaar bouwgeschiedenis van hun pand vast in een mooi boekwerk.

De lijst van werkzaamheden wat er allemaal met de boerderij moest gebeuren, was lang, heel lang. “Je bent jong en durft wat”, blikken Henk en Wilda van Drunen nu terug op hun beslissing van veertig jaar geleden. Want ze waagden de sprong en werden de nieuwe eigenaar van het pand waarvan de geschiedenis al in de 17^de eeuw begint. Destijds als hallenhuis waar in 1724 ene Rijck Rutten woonde. Niet dat het gebouw toen al op het huidige leek; het was een vierkante plattegrond.

“Meer weten we niet. Dat moet een hallenhuis zijn geweest van het type loshoes. Mens en vee woonden toen in één ruimte samen”, schrijft het echtpaar. De tweede fase van de boerderij begint in 1764; dan wordt de boerderij uitgebreid en krijgt het een stenen gevel met de jaartalankers 1764. Die ankers zijn nog altijd aanwezig. Ruim een eeuw later, in 1878, wordt de rechthoekige vorm veranderd in een L-vorm en in de vierde en laatste fase verandert de vorm van een L- naar een T-vorm. 

Al die verbouwingen hadden de nodige consequenties: spanten werden weggehaald en staanders gewoon afgezaagd. In 1878 moesten steunmuren worden gemetseld om het geheel overeind te houden! Bij die verbouwing kreeg de boerderij ook een gang en viel men niet langer ‘met de deur in huis’. Door de eeuwen heen doet het bouwwerk aan de Achterstraat dienst als gemeentehuis, woonhuis van de burgemeester, mogelijk zelfs tot klaslokaal van de lagere school.

Saillant detail: in 1876 wordt het kasteel in Dieden afgebroken. Keihard bewijs is er niet voor maar volgens de overlevering zijn meerdere deuren vanuit het kasteel in de boerderij terecht gekomen. Dat verklaart de chique deuren in de boerderij… Wil je meer hierover lezen? Het hele verhaal staat in het boek “Een Gelderse boerderij in Brabant” van Wilda en Henk van Drunen. Onder meer in te zien bij het BHIC in Den Bosch.

Marilou Nillesen

Vind je dit interessant? Lees dan ook:

- Erf met oom en gans

- Het koetshuis van kasteel Dieden 

Monumentenzorg?

Hier is werk in uitvoering, al weten we niet of er sprake is van sloop dan wel van pogingen tot behoud of restauratie. Beide mannen bevinden zich zeker in een oud, monumentaal pand waarvan het hart gevormd wordt door een mooie draagconstructie.

Daarvan zien we de schuinstaande schoor (of korbeel), die het spant met de spantbalk verbindt. Links is oud behang zichtbaar. En nu maar hopen dat het gebouw na afloop van de werkzaamheden nog overeind stond….. Wie zijn deze mannen en om welk gebouw gaat het? Let wel, het kan in Veghel zijn, maar ook in een ander kerkdorp van die gemeente.

Kun jij ons hier meer over vertellen? Je reactie is welkom via de digitale geschiedenisboekjes die het BHIC speciaal voor de inwoners van Veghel heeft gemaakt, te vinden op www.bhic.nl/veghel.